خواستگاری و نامزدی

خواستگاری:

طبق ماده ۱۰۳۴ قانون مدنی خواستگاری عبارت از آن است که از زنی که موانع نکاح رانداشته باشد تقاضای ازدواج نماییم.
پس پس خواستگاری از افرادی که دارای موانع نکاحی مثل شوهردار بودن ،در عده طلاق،محارم سببی، محارم نسبی و در عده وفات هستند نمی‌توان خواستگاری کرد؛البته در مورد زنانی که در عده طلاق بائن یا عده وفات هستند خواستگاری به صورت صریح ممنوع است ولی خواستگاری به کنایه مجاز می‌باشد و در مورد خترانی که به سن قانونی ازدواج نرسیده‌اند ولی آنها با در نظر گرفتن مصلحت فرزند برای او تصمیم گیری می‌کند.

ضمانت اجرای خواستگاری از اشخاصی که دارای موانع نکاح هستند:

 ا این امر ضمانت اجرای حقوقی نداشته و ندارد ولی در مواردی که در اثر خواستگاری زیانی به زن وارد شده باشد او می‌تواند از باب مسئولیت مدنی مطالبه خسارت نماید و همچنین اگر خواستگاری از زن طبق ماده ۶۱۹ قانون مجازات باعث تعرض یا مشکلی برای زن شود زن می‌تواند شکایت کیفری کند.

نامزدی:

نامزدی قراردادیست که دختر و پسر ه منظور ازدواج در آینده منعقد می‌کنند.
در قانون ماده واحدی برای تعریف نامزدی آورده نشده است .
در واقع نامزدی یک نوع قرارداد جایز است ه هر یک از طرف هر زمان که بخواهند می‌توانند آن را فسخ کنند وطبق ماده ۱۰۳۵ که بیان دارد: وعده ازدواج ایجاد علقه زوجیت یا همان رابطه زن و شوهری نمی‌کند هرچند که تمام یا قسمتی از مهریه‌ای که قبلاً مشخص شده پرداخت شده باشد. پس هریک از طرفین می‌توانند هر زمان که بخواهند از وصلت امتناع ورزند و طرف مقابل هیچگاه نمی‌تواند او را مجبور به ازدواج نماید یا اینکه به خاطر به هم زدن وصلت از او مطالبه خسارت نماید.

​​​​​​مسائل مربوط به جبران خسارات ناشی از به هم خوردن نامزدی:

۱)  نامزدی بدون علت موجه نامزدی را به هم زده و فوت کند:

این نوع اشخاص اگر قبل از پرداخت خسارت فوت شوند شخص می‌تواند از وراث او مطالبه خسارت نماید چرا که وراث متوفی قائم مقام او در پرداخت دیون هستند؛ البته باید در نظر داشت که اگر ورثه اثبات کنند که ترکه‌ای وجود نداشته ،یا اینکه ترکه را رد کنند ،یا اینکه ترکه بدون هیچ دخالتی از سوی آنها از بین رفته مسئولیتی نخواهند داشت.

۲) معین کردن وجه التزام به خاطر بهم خوردن نامزدی برای جبران خسارت:

حقوق ایران در این مورد ساکت بوده ولی اگر هدف از وجه التزام آن باشد که اگر هر یک از طرفین از وصلت امتناع ورزیدند از این جهت شخص دیگر بتواند مطالبه خسارت کند،وجه التزام معتبر نخواهد بود؛ولی اگر هدف از تعیین وجه التزام به منظور آن باشد که هر یک از طرفین بدون هیچ دلیل موجهی وصلت را به هم بزند مطالبه خسارت کنیم تعیین وجه التزام مورد قبول واقع خواهد شد.

۳) مطالبه خسارت به دلیل به هم خورن نامزدی با علتی موجه:

​​​​​اگر نامزدی با علتی موجه به هم خورده باشد نمی‌توان مطالبه خسارت نمود چون شخصی که وصلت را به هم زده دلیل موجه داشته است. به عنوان مثال شخصی از طرف مقابل خود درخواست گواهی امراض مسری می‌نماید و طرف مقابل از ارائه آن امتناع می‌ورزد در اینجا چون شخص علت موجهی داشته است طرف مقابل نمی‌تواند مطالبه جبران خسارت نماید.

​​​​​پس گرفتن هدایای دوران نامزدی:

در ابتدا باید بدانیم که هدیه یا همان هبه به چه معناست. هبه قراردادیست که بر اساس آن یک نفر مالی را مجاناً به شخص دیگر تملیک می‌کند و از آن پس شخص مالک آن هدیه خواهد بود.
در مورد هدایای نامزدی ماده ۱۰۳۷ چنین مقرر داشته ه هر یک از نامزدها در صورت به هم خوردن نامزدی می‌توانند هدایایی که به یکدیگر دادند یا اقوام و خانواده آنها به منظور وصلت بین آن دو به آنها هدایایی دادند می‌توانند از یکدیگر مطالبه نمایند به این صورت که اگر عین هدایا وجود داشته باشد عین آن را پس داده گر عین وجود نداشته باشد قیمت آن را می‌دهند و اگر تلف شده باشند و مورد را می‌توان در نظر گرفت ۱) هدیه از اشیائی مصرف شدنی بوده
مثل ادوکلن ،عطر،شیرینی و میوه و...۲) هدیه می‌تواند از اشیایی بوده که نگهداری می‌شود مثل ساعت، طلا ،پارچه ،لباس و ... مگر در دومورد یکی آنکه هدیه بدون تقصیر گیرنده تلف شده باشد که چون شخص تصرفات مالکانه داشته اثبات آنکه او در تلف مال تقصیرکار بوده بسیار دشوار است و دوم آنکه نامزدی در اثر فوت یکی از طرفین به هم خورده باشد.

پس پس گرفتن عکس:

به نظر می‌رسد که عکس نیز نوعی هدیه بوده و اگر شخص مقابل بعد از بهم خوردن نامزدی آن را مطالبه کند طرف دیگر در صورت عین باید عین آن و اگر عکس در اثر تقصیر گیرنده تلف شده باشد و دارای ارزش مالی باشد باید بهای آن را بپردازد.

پس پس گرفتن نامه:

نامه را نمی‌توان جزو هدایا به شمارآورد چرا که از زمانی که نامه به دست طرف مقابل می‌رسد عرفا مالک آن نامه محسوب شده و او را ز لحاظ حقوقی نمی‌توان مجبور به پس دادن نامه کرد مگر در مواردی که شخص بخواهد از نامه سوء استفاده نماید تا مشکلی برای طرف مقابل ایجاد کند .

مرور مرور دعاوی ناشی از بهم خوردن نامزدی:

اگر نامزدی بین اشخاص در اثر هر چیزی به هم بخورد مدت مرور زمان دعاوی ناشی از به هم خوردن وصلت ۲ سال خواهد بود که این زمان ز تاریخ به هم خوردن نامزدی آغاز می‌شود.