مجازات جرم اسیدپاشی چیست؟

جرم اسید پاشی از جمله جرایم نادر و آسیب زایی است که در کشور ما متاسفانه در برخی مناطق شایع شده است. قانون اسیدپاشی اخیرا مورد بازبینی قرار گرفته است و تغییراتی در این قانون ایجاد شده است که در این نوشتار به برخی از آن ها اشاره می شود.

اسیدپاشی چگونه واقع می شود؟

جرم اسید پاشی در ماده 1 قانون اسیدپاشی مصوب 1398 تعریف شده است طبق این ماده هر شخصی که عمدا با پاشیدن اسید یا هر نوع ترکیب شیمیایی دیگر با هر میزان غلظت موجباتی فراهم سازد که جنایت بر نفس یا عضو یا منفعت واقع شود علاوه بر این که رفتارش موجب  قصاص است در برخی مواقع مجاازت های دیگری را نیز برای مرتکب در نظر گرفته شده است. 

جرم اسیدپاشی در قانون مجازات بارها تغییر پیدا کرده است و آخرین تغییری که در جرم اسیدپاشی بود مربوط به قانون سال 1398 بوده است طبق این ماده پاشیدن اسید یا فرو بردن اسید با هر میزان غلظتی جرم اسیدپاشی است بنابراین نیازی نیست که برای وقوع جرم اسیدپاشی حتما پاشیدن اسید صورت بگیرد بلکه فروبردن دست در اسید هم جرم اسیدپاشی می باشد. 

همچنین لازم به ذکر است در جرم اسیدپاشی صرفا نباید اسید پاشیده شود بلکه اگر مواد شیمیایی دیگری ریخته شود که از نظر ترکیبات به مانند اسید هستند بازهم جرم اسیدپاشی واقع می شود. 

در چه صورتی که اسیدپاشی، افساد فی الارض می شود؟

تبصره 2 ماده 1 قانون اسیدپاشی به مقرراتی اشاره می کند که طبق این مقررات جرم اسیدپاشی در برخی فروض حتی می تواند مستوجب مجازات افساد فی الارض شود بنابراین جرم اسیدپاشی در برخی موارد مستوجب مجازات افساد فی الارض است که به این موضوع اشاره می شود. 

در واقع در صورتی که شخصی به طور گسترده اسیدپاشی انجام دهد که موجب برهم زدن نظم عمومی شود مشمول ماده 286 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 می شود و مستوجب مجازات اعدام است لازم به ذکر است که در صورتی که شخصی رفتارش مستوجب مجازات اعدام شود به این معنی است که رضایت یا عدم رضایت بزه دیده دیگر در جرم موثر نیست و فرد مرتکب جرم حدی شده است. بنابراین می توان گفت که جرم اسیدپاشی می تواند مستوجب مجازات اعدام شود. 

در صورتی که مرتکب قصاص نشود چه مجازاتی دارد؟

ماده 2 قانون اسیدپاشی به مواردی اشاره می کند که جرم اسیدپاشی واقع شده است ومرتکب قصاص نشده ااست و این عدم قصاص می تواند به دلایل متعدد نظیر رضایت مجنی علیه باشد در این صورت در صورتی که مرتکب قصاص نشود  علاوه بر این که باید دیه پرداخت کند به مجازات های زیر نیز محکوم می شود:

الف ـ در جنایت بر نفس و جنایت منجر به تغییر شکل دائمی صورت بزه دیده به حبس تعزیری درجه یک؛
ب ـ در جنایتی که میزان دیه آن بیش از نصف دیه کامل باشد، به حبس تعزیری درجه دو؛
پ ـ در جنایتی که میزان دیه آن از یک سوم تا نصف دیه کامل باشد، به حبس تعزیری درجه سه؛
ت ـ در جنایتی که میزان دیه آن تا یک سوم دیه کامل باشد، به حبس تعزیری درجه چهار؛

چه مقرراتی در مورد جرم اسیدپاشی وجود دارد؟

در جرم اسید پاشی مقرراتی اتخاذ می شود که به طور معمول در سایر جرایم وجود ندارد در واقع در جرم اسیدپاشی مرتکبین مجازاتشان مشمول تشدید قرار می گیرد و بسیاری از مقررات تخفیفی در مورد این افراد اعمال نمی شود بنابراین در این نوشتار می خواهیم به برخی از این مطالب اشاره کنیم.

اولین مقررات تشدیدی که در جرم اسیدپاشی وجود دارد عدم اعمال مقررات آزادی مشروط است. آزادی مشروط شرایطی است که مرتکب می تواند بعد از گذراندن نصف مجازات یا یک سوم مجازاات از زندان آزاد شود و مدتی را تحت شرایط مشروط تحت نظر قرار بگیرد. این نهاد ارفاقی در جرم اسیدپاشی وجود ندارد در واقع مرتکبین جرم اسیدپاشی که به هر دلیلی قصاصشان به دیه تبدیل شده است و بنابر ماده 2 قانون اسیدپاشی مشمول مجازات قرار می گیرند مجازات حبسشان مشمول مقررات آزادی مشروط قرار نمی گیرد همچنین مجازات این افراد مشمول تعلیق تعقیب و تخفیف نیز قرار نمی گیرد بنابراین بسیاری از مواردی که در قانون مشمول تخفیف یا تعلیق قرار می گیرد طبق قانون ایران در جرم اسیدپاشی وجود ندارد.

ماده۴ـ مجازات معاونت در جرائم موضوع این قانون به ترتیب زیر تعیین می شود:

الف ـ در صورتی که مجازات قانونی مرتکب، سلب حیات باشد، به حبس تعزیری درجه دو؛

ب ـ در صورتی که مجازات قانونی مرتکب، قصاص عضو باشد، به حبس تعزیری درجه سه؛

پ ـ در صورتی که مجازات مرتکب قصاص نباشد یا به هر علتی قصاص نفس یا عضو اجراء نشود، به یک درجه پایین تر از مجازات تعزیری مرتکب.

ماده۵ ـ در کلیه موارد مذکور در این قانون، مرتکب علاوه بر جبران خسارت های مقرر در ماده (۱۴) قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲/۱۲/۴، ملزم به پرداخت هزینه های درمان بزه دیده می باشد. در صورتی که مرتکب با تشخیص قاضی رسیدگی کننده متمکن از پرداخت هزینه های درمان نباشد، هزینه های مربوطه از محل صندوق تأمین خسارت های بدنی پرداخت می شود.

تبصره۱ـ سازمان بهزیستی کشور مکلف است با تشخیص قاضی رسیدگی کننده، به بزه دیده گان موضوع این قانون خدمات روانشناختی، مددکاری و توانبخشی ارائه کند.

تبصره۲ـ در مواردی که هزینه های موضوع این ماده و تبصره (۱)، از صندوق تأمین خسارت های بدنی و سازمان بهزیستی پرداخت می شود، صندوق یا سازمان بهزیستی می توانند برای دریافت هزینه های پرداخت شده به مرتکب رجوع کنند.

ماده۶ ـ به دعاوی و شکایات مربوط به جرائم این قانون خارج از نوبت رسیدگی می شود.

ماده۷ـ از تاریخ لازم الاجراءشدن این قانون، لایحه قانونی مربوط به مجازات پاشیدن اسید مصوب ۱۳۳۷/۱۲/۱۶ نسخ می شود.

قانون فوق مشتمل بر هفت ماده و چهار تبصره در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ بیست و یکم مهرماه یکهزار و سیصد و نود و هشت مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ ۱۳۹۸/۸/۱ به تأیید شورای نگهبان رسید.