واکنش اجتماعی

واکنش اجتماعی

هنگامی که وضع بزهکار ثابت شود که جرمی با تمام عناصر جرم محقق کرده است دادس دادگاه باید کیفری تعیین کند که این کیفر صورت های گوناگونی دارد 
صورت های گوناگون واکنش اجتماعی در مقابل جرم گاه به صورت اقدامی سرکوبنده و گاه به صورت اقدامی پیشگیرنده است در واقعه یعنی واکنش اجتماعی همیشه در یک زمان به یک درجه قوت ابراز نمی شود و همیشه یک دست و  یکسان نیست .

واکنش اجتماعی سرکوبنده محض:مفهوم مجازات 

به دو موضوع هدف مجازات و ویژگی های بنیادی مجازات ها می‌پردازیم. 

• هدف مجازات ها رو می توان حول سه محور خلاصه کرد :

1. ترساندن (اعراب)
2. سزادادن(مکافات)
3. بازپروراندن (اصلاح)

اعراب
قانونگذار در انتخاب مجازات به نوع و شدت و ضعف آن توجه دارد تا ترس رو در مردم ایجاد کند تا درس عبرتی برای آنها شود و با ترس از مجازات های سنگین بزهکار با عمل های شریرانه فکر نکند 
بازدارندگی مجازات های به دو صورت عمومی و اختصاصی است 
پیشگیری عمومی زمانی ترس در مردم ایجاد می کند که اوضاع اجتماعی و فرهنگی تحقق آن را ممکن سازد 
پیشگیری اختصاصی انتظار این است ک بزهکار با تحمل سختی و رنجی ک داشته از کرده خود پشیمون می شوند

مکافات 
از گذشته مکافات عمل این طور بود ک  بزهکار به جبران تقصیر خود باید به دوش می کشید تا عدالت برقرار بشود .
رفته رفته عنصر روانی جز عناصر جرم به حساب آمد بنابراین کودکان ، دیوانگان ، افراد مست چون دارای اهلیت نبودند پس با خواست نمی شدند .
مجازات همواره بع گذشته توجه دارد 

اصلاح 
تنها مجازاتی ک خصیصه تربیتی آن به ظاهر و نسبت به مجازات دیگر بارز است زندان می باشد بنابراین ازتاثیر تربیتی بعضی از مجازات ها مانند اعدام سنگسار رجم و مجازات های دیگر به طور کلی باید نا امید بود البته نیز تلاش بر این است که با تعلیق اجرای مجازات و یا ازادی مشروط و یا راه کارهای دیگر اثار زیانبار زندان را کم کرد  در واقعه مطلبی که الان حائز اهمیت است سلامت انسان است نه تربیت ان
اصطلاح حبس تأدیبی زمانی شیوه ای از اجرای مجازات را تداعی می کرد ک با سیاست یک نهاد تربیتی منطبق کرد امروزه بیش از تربیت به سلامت یک مجرم توجه می شود 
به طور کلی مجازات ها یه صفاتی متصف اند که گاه مانع از وصول هدفی که قانونگذار از اجرای مجازات قصد کرده است می شوند .

• ویژگی های بنبیادی مجازات 

1. رنج اوری
2. رسواکنندگی
3. معین بودن
4. قطعی بودن

رنج اوری
مجازات باید عذاب و دردی رای برای بزهکار ایجاد کند که بزهکار با تمام وجودش ان درد را احساس کند  و همچنین ترس و وحشتی را به دل مردم های دیگر بیندازد تا شاید ان هارا از ارتکاب جرم باز دارد
در گذشته

رسواکنندگی
اجرای مجازات باید به شکلی باشد که بزهکار را در میان مردم رسوا کنند ابرو و حیثیت اجتماعی را نیز از بین ببرد تا مردم از ترس از دست دادن ابرو وحیثیت خود جرمی انجام ندهند 

معین بودن 
هدف های مجازات  باید ثابت و مشخص باشد.این موضوع این حسن  را دارد که بزهکار قبل از ارتکاب جرم به عواقب رفتار ناپسند خود فکر می کند .

قطعی بودن
قظعی بودن محکومیت با معین بودن ان ارتباط دارد . قطعی بودن بعنی اینکه پس از رسیدگی به تمامی مراحل دعوی هیچ گونه رسیدگی مجدد قانونا امکام پذیر نست به جز اعاده دادسی 

واکنش حمایتی پیشگیرنده : مفهوم اقدام تامینی

می خواهیم در مورد هدف اقدامات تامینی و ویژگی بنیادی ان بپردازیم.

اقدامات تامینی برای حالت خطرناک بزهکار است که پیشگیری می کند از جرم های اتی است 

• هدف اقدامات تامینی 

تنها هدف اقدامات تامینی پیشگیری از ارتکاب  وقوع جرم اتی است
پیشگیری با درمان و بازپروری بزهکار
پیشگیری با بی اثر سازی و مراقبت 
هدف ارعاب ندارد
به گذشته بر نمی گردد

پیشگیری با درمان و بازپروری بزهکار
بازسازی اجتماعی برهکار با شناسایی و درمان علل جسمانی روانی و اجتماعی است ولی در عین حال با نگهداشتن بیماران در موسسات درمانی پیشگیری یا خنثی کردن حالت خطراکشان است برای نمونه ترک اعتیادمعتادان به مواد مخدر

پیشگیری با بی اثر سازی و مراقبت
اثباتگران و نخستین هواداران اقدامات تصور می کنند که بزهکار را اگر در یک مکان خاصی قرار دهیم از انها مراقبت کنیم و یا محدود کنیم انهارا در یک سری از امور نمی توانند به جامعه اسیبی وارد کنند.
در قوانین کشور ما تبعید بزهکاران و اقامت اجلباری در مکان های خاص و نیز منع از اقامت در محل معین می تواند اقدامات بی اثر کنندگی اشته باشد

• ویژگی بنیادی اقدام تامینی 

1. فقدان صبغه اخلاقی
2. نامعین بودن مدت
3. تجدید نظر پذیری

فقدان صبغه اخلاقی
اقدامات تامینی در صورتی اجرا می شود که حالت خطرناک رخ دهدو اجرای اقدامات باید به گونه یی سازمان شود که مردم تصور نکنند مایه رسوایی و سر افکندگی است بلکه هدف اصلاحی است.

نامعین بودن مدت
مدت اقدامات باید نامعین باشد زیرا قانونگذار و دادرس نمی توانند نتیجه  حصول ان را پیش بینی کنند بلکه بستگی به وضع و حالات بزهکار دارد و تا زمانی که حالت خطرناک بزهکار رفع نشود دستور و یا حکم دادگاه  به قوه خود باقی است چنانچه ضرورت حفظ حقوق و ازادی های فردی ایجاب می کند که مدت اقدامات از پیش معین باشد بنابرین دو راه وجود دارد
نظریه اول تعیین حداکثر مدت تقلیل و قطع ان به محض رفع حالت خطرناک
تعیین مدت مشخص و قابلیت تمدید 
راه دوم منطقی تر و مورد قبول تر است.

تجدید نظر پذیری
تجدید نظر پذیریر در تصمیم اولیه دادگاه مقید و مشروط است و همچمنین رای دادگاه با یکبار تجدید پذیری قطعیت می یابد (م 90 قانون مجازات اسلامی)