شکایت از همسر چگونه است؟ ⚖️ بررسی مراحل و شرایط مرد و زن

دعواهای زن و شوهر، بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی مشترک است. اما وقتی این اختلافات به حدی جدی می‌شوند که به دادگاه کشیده شوند، موضوع پیچیده‌تر می‌شود. آیا هر دعوایی بین زن و شوهر باید در دادگاه خانواده مطرح شود؟ در چه مواردی مرد میتواند از زنش شکایت کند؟ شکایت از همسر به دلیل ضرب و شتم یا عدم تمکین چگونه است؟ در ادامه این مقاله، به بررسی دقیق‌تر این موضوعات و سایر دعاوی رایج بین زن و شوهر خواهیم پرداخت. در ابتدا به معرفی مواردی که مرد از همسر خود می تواند شکایت کند خواهیم پرداخت و سپس به مواردی که زن می تواند از همسر خود شکایت کند پرداخته می شود. دنیای حقوق خانواده بسیار پیچیده است و بدون مشاوره حقوقی حرفه‌ای، پیمودن این مسیر دشوار خواهد بود. پس اگر با مشکلی در زندگی مشترک خود روبرو هستید، حتما با یک وکیل خانواده مشورت کنید. جهت دریافت مشاوره با وکیل خانواده کلیک کنید

در چه مواردی مرد میتواند از همسرش شکایت کند؟ 

ازدواج، پیمانی است بر پایه تعهدات متقابل. زن و مرد در این پیمان، حقوق و تکالیفی نسبت به یکدیگر دارند. یکی از حقوق مسلم زن، حق نفقه است. در مقابل، زن موظف به انجام وظایفی است که به آن تمکین گفته می‌شود. تمکین به معنای انجام وظایف همسرداری در زندگی مشترک است. اما گاهی اوقات، ممکن است زن از انجام وظایف خود سرباز زند و این امر به ایجاد اختلافات زناشویی منجر شود. قانونگذار برای حفظ کانون خانواده و برقراری آرامش در زندگی مشترک، قوانینی را وضع کرده است که در صورت تخلف زن از انجام وظایف همسرداری، امکان طرح شکایت برای مرد را فراهم می‌آورد.

عدم تمکین چیست؟

ازدواج، پیمانی است بر پایه تعهدات متقابل که در آن، زن و مرد موظف به رعایت حقوق و وظایف یکدیگر هستند. یکی از این وظایف، تمکین نام دارد که به معنای انجام وظایف همسرداری است. تمکین به دو دسته کلی تقسیم می‌شود: تمکین عام و تمکین خاص. هنگامی که زنی از انجام وظایف همسرداری خود سر باز زند، به او ناشزه گفته می‌شود. مواردی مانند خودداری از زندگی مشترک با همسر، انتخاب شغلی نامناسب با شان خانواده و خروج از منزل بدون اطلاع شوهر، از مصادیق عدم تمکین به شمار می‌آیند. در چنین شرایطی، مرد می‌تواند با قطع نفقه یا اجرای شروط شرایط تنصیف در عقدنامه، حقوق خود را مطالبه کند.

مجازات عدم تمکین زن چیست؟

در صورتی که زن از تمکین خودداری کند، مرد می‌تواند با مراجعه به دادگاه، حکم الزام به تمکین بگیرد. اگر زن حکم را اجرا نکند، پیامدهایی مانند عدم پرداخت نفقه به زن، عدم اجرای تنصیف اموال و دارایی‌های مرد پس از طلاق و امکان ازدواج مجدد مرد با اجازه دادگاه به دنبال خواهد داشت. در نتیجه، عدم تمکین زن موجب عدم بهره‌مندی از برخی حقوق مالی می‌شود، از جمله حق دریافت نفقه و تنصیف اموال پس از طلاق. همچنین، مرد با گذشت مدت زمان تمکین، می‌تواند حکم ازدواج مجدد را از دادگاه بگیرد. یا به عنوان مثال مرد می‌تواند پرداخت نفقه به زن را متوقف کند و در صورت طلاق، حق تقسیم اموال مشترک را از او سلب کند. با این حال، مهریه همچنان حق مسلم زن است و مرد نمی‌تواند به بهانه عدم تمکین، از پرداخت آن امتناع کند. هدف از این قوانین، ایجاد تعادل در روابط زناشویی و تشویق زن به انجام وظایف همسرداری است.

در مواردی خاص، زن می‌تواند از شوهر تمکین نکند و با وجود عدم تمکین، همچنان مستحق دریافت نفقه باشد. این موارد شامل موارد زیر می‌باشند:

1. بیماری شوهر: در صورتی که شوهر مبتلا به بیماری‌ای باشد که می‌تواند سلامت زن را به خطر بیندازد، زن می‌تواند از تمکین خودداری کند.

2. بیماری و ناتوانی زن: اگر زن به دلیل بیماری یا ناتوانی جسمانی قادر به انجام وظایف زناشویی نباشد، عدم تمکین او موجه بوده و همچنان مستحق نفقه است.

3. احتراز از محرمات: اگر شوهر از زن بخواهد کاری را انجام دهد که خلاف احکام دینی و شرعی باشد، زن می‌تواند از تمکین خودداری کند تا مرتکب گناه نشود.

4. انجام واجبات: در شرایطی که انجام واجبات دینی زن با تمکین او در تعارض باشد، او می‌تواند تمکین نکند و به انجام واجبات بپردازد.

5. خوف ضرر بدنی، مالی یا شرافتی: اگر تمکین زن به او ضرری بدنی، مالی، یا خدشه به شرافتش وارد کند، حق دارد از انجام وظایف زناشویی خودداری نماید.

6. حق حبس زوجه: در مواردی که زن به دلیل پرداخت نکردن مهریه از سوی شوهر، از حق حبس استفاده کند، یعنی تا زمانی که مهریه‌اش پرداخت نشود از تمکین امتناع کند، این امتناع موجه بوده و زن همچنان مستحق نفقه خواهد بود.

این موارد به زن اجازه می‌دهند که با وجود عدم تمکین، همچنان از حق دریافت نفقه برخوردار باشد.

خدمات مجموعه حسابرس در کلیه مراحل شکایت از همسر

برای دریافت اطلاعات بیشتر و استفاده از خدمات مشاوره‌ای و حقوقی مجموعه حسابرس، می‌توانید با ما تماس بگیرید و از تخصص و تجربه وکلای ما در حوزه شکایت از همسر بهره‌مند شوید. ما همواره آماده‌ایم تا شما را در مسیر حقوقی پرونده‌هایتان همراهی کنیم. جهت دریافت مشاوره با وکیل خانواده کلیک کنید

شکایت از شوهر بابت عدم پرداخت نفقه به چه صورت است؟

یکی از تعهدات اصلی مرد در عقد نکاح، پرداخت نفقه به زن است. نفقه شامل هزینه‌هایی مانند خوراک، پوشاک، مسکن و هزینه‌های درمانی می‌شود. در صورتی که مرد از پرداخت نفقه امتناع کند، زن می‌تواند به دادگاه مراجعه کرده و دادخواست مطالبه نفقه بدهد. پس از طرح دعوا، کارشناس دادگاه مبلغ نفقه را تعیین می‌کند و مرد موظف به پرداخت آن می‌شود. اگر مرد پس از صدور حکم دادگاه همچنان از پرداخت نفقه خودداری کند، زن حق طلاق پیدا می‌کند. بنابراین، یکی از دعاوی مهم بین زن و شوهر که می‌تواند به صدور حکم طلاق برای زن منجر شود، دعوای عدم پرداخت نفقه است.

حکم کتک زدن زن (ضرب و جرح) توسط شوهر در قانون چیست؟

در موارد ضرب و شتم، دادگاه می‌تواند برای مرد حکم پرداخت دیه و خسارت، زندان و شلاق صادر کند. اگر شوهر به صورت عمدی همسر خود را مورد ضرب و جرح قرار دهد یا با الفاظ زشت و ناپسند به او توهین کند، زن می‌تواند درخواست طلاق کند. ضرب و جرح به معنای صدماتی است که به بدن وارد می‌شود. ضرب به صدماتی اطلاق می‌شود که باعث شکستگی یا خونریزی نمی‌شود، مانند کبودی یا پیچ خوردن اعضا. اما جرح به صدماتی گفته می‌شود که باعث پارگی بافت‌ها و پوست می‌شود و معمولاً با خونریزی همراه است، مثل بریدگی، خراشیدگی، پارگی پوست، قطع عضو یا شکستگی استخوان.

در قانون این موارد به عنوان «جنایت بر عضو» جرم تلقی می‌شوند و شامل هر نوع آسیب کمتر از قتل، مانند قطع عضو، جراحت و صدمات وارد بر منافع (مثل بویایی، شنوایی و...) می‌باشند. اگر جنایتی بر عضو به طور عمدی وارد شود، در صورت تقاضای شخص آسیب‌دیده یا ولی دم او، می‌توان او را قصاص کرد. در غیر این صورت، منجر به تعزیر و دیه خواهد شد.

مراحل طرح شکایت از ضرب و شتم همسر چگونه است؟

ابتدا شکایت در کلانتری یا دادسرا ثبت می‌شود؛ نیازی نیست که حتماً در ساعات اداری به کلانتری مراجعه کنید، بلکه در هر ساعتی از شبانه‌روز می‌توان این کار را انجام داد تا آثار جرم از بین نرود. سپس باید مدارکی که در ادامه معرفی می شوند را آماده کنید. پس از تکمیل پرونده و معاینه توسط پزشکی قانونی، پرونده به دادسرا ارسال می‌شود. احضاریه دادگاه به صورت جداگانه برای زوج و زوجه ارسال می‌شود. در صورتی که شوهر اقرار به کتک زدن نکند، قاضی زن را به پزشکی قانونی ارجاع می‌دهد تا میزان جراحات مشخص شود. در نهایت، قاضی با توجه به نظر پزشکی قانونی رای خود را صادر می‌کند.

مدارک مورد نیاز برای طرح شکایت ضرب و شتم همسر

برای طرح شکایت از ضرب و شتم همسر، باید مدارک و دلایل زیر را به دادگاه ارائه دهید:

1. مدارک شناسایی شاکی همچون کارت ملی و شناسنامه

2. شهادت شهود و دیگر دلایل

3. صورتجلسه مأمور انتظامی در صورت وجود

پزشکی قانونی برای اثبات ضرب و شتم زوجه توسط زوج

ضرب و شتم به هر میزان که باشد طبق قانون جرم محسوب می‌شود. پس از شکایت زن، میزان جراحات توسط پزشکی قانونی مشخص خواهد شد و پس از اثبات وجود آثار ضرب و جرح، دادگاه حکم صادر خواهد کرد. بنابراین، حکم نهایی و میزان مجازات در این موارد با توجه به رای و نظر پزشکی قانونی صادر می‌شود.

نحوه اثبات جرم برای طرح شکایت ضرب و شتم همسر

1. شهادت شهود: شهادت فرزندان، همسایه‌ها، نگهبان یا خدمتکار می‌تواند به زن کمک کند.

2. اقرار: اگر مرد در حضور قاضی یا مأمور انتظامی به ضرب و جرح همسر اعتراف کند، این اقرار به عنوان مدرک قوی در دادگاه پذیرفته می‌شود. مجرم باید اعترافات خود را با امضا و اثرانگشت تایید کند.

3. قسامه: در برخی پرونده‌ها، قاضی ممکن است از طرفین بخواهد ادعای خود را با قسم خوردن ثابت کنند. این روش به عنوان قسامه شناخته می‌شود.

4. اماره: صدا و تصویر ضبط شده می‌تواند به عنوان نشانه و دلیل در دادگاه مورد استفاده قرار گیرد. هرچند که این موارد به عنوان دلیل قطعی در نظر گرفته نمی‌شوند، اما می‌توانند به عنوان اماره و نشانه‌ای از وقوع جرم مورد استفاده قرار گیرند. در صورت اثبات اصالت صدا و فیلم، می‌توان آن‌ها را به عنوان دلیل معتبر در نظر گرفت و از دادگاه خواست تا اصالت آن‌ها را بررسی کند.

5. علم قاضی: قاضی با توجه به صحبت‌های طرفین، شهادت شهود و شرایط پرونده، می‌تواند با علم و تجربه خود به نتیجه‌گیری برسد و حکم نهایی را صادر کند.

با استفاده از این روش‌ها، می‌توان وقوع جرم ضرب و شتم همسر را اثبات کرد و شکایت خود را به نحو صحیح و قانونی پیگیری نمود.

دادگاه خانواده مرجع صالح رسیدگی به مشکلات خانواده

به موجب قانون حمایت خانواده مصوب 1/12/1391، دادگاه خانواده مرجع صالح برای رسیدگی به مسائل و مشکلات مربوط به خانواده است. اگرچه دعاوی بین زن و شوهر معمولاً جزء دعاوی خانواده محسوب می‌شوند و در دادگاه خانواده بررسی می‌شوند، اما تمامی این دعاوی در دسته دعاوی خانواده قرار نمی‌گیرند. موضوعاتی که در دادگاه خانواده قابل طرح و بررسی هستند عبارتند از:

• نامزدی و خسارات ناشی از برهم زدن آن: رسیدگی به دعاوی مرتبط با دوران نامزدی و ادعاهای مربوط به خسارت‌های وارد شده در صورت برهم زدن نامزدی.

• نکاح دائم، موقت و اذن در نکاح: رسیدگی به دعاوی مربوط به ازدواج دائم، ازدواج موقت، و صدور اذن در نکاح.

• شروط ضمن عقد نکاح: بررسی و حل و فصل اختلافات مرتبط با شروطی که در ضمن عقد ازدواج درج شده‌اند.

• ازدواج مجدد: رسیدگی به موضوعات و مجوزهای مربوط به ازدواج مجدد برای افراد متأهل.

• جهیزیه: دعاوی مرتبط با جهیزیه و اختلافات مالی بین زوجین در مورد اموال تهیه شده برای زندگی مشترک.

• مهریه: بررسی دعاوی مربوط به مهریه، از جمله پرداخت یا عدم پرداخت آن و شرایط مطالبه.

• نفقه زوجه و اجرت‌المثل ایام زوجیت: رسیدگی به دعاوی مربوط به پرداخت نفقه به زن و محاسبه و پرداخت اجرت‌المثل دوران زوجیت.

• تمکین و نشوز: بررسی دعاوی مربوط به تمکین (پایبندی به وظایف زناشویی) و نشوز (عدم پایبندی به این وظایف) توسط زن.

• طلاق، رجوع، فسخ و انفساخ نکاح، بذل مدت و انقضای آن: بررسی تمامی دعاوی مربوط به پایان زندگی مشترک، از جمله طلاق، رجوع بعد از طلاق، فسخ نکاح، انفساخ، بذل مدت در ازدواج موقت و انقضای مدت آن.

• حضانت و ملاقات طفل: رسیدگی به دعاوی مربوط به حضانت کودکان، شرایط ملاقات والدین با فرزند و تعیین مقررات مربوط به آن.

این موارد شامل دعاوی‌ای است که به طور مستقیم با مسائل خانوادگی مرتبط بوده و دادگاه خانواده برای رسیدگی به آنها صلاحیت دارد.

خشونت کلامی و فحاشی همسر

خشونت کلامی و فحاشی نیز مانند دیگر اعمال خشونت‌آمیز جرم محسوب شده و دارای مجازات است. در صورت مواجهه با فحاشی و توهین، زن می‌تواند شکایت کند. اگر دادگاه تشخیص دهد که این توهین‌ها برای زن غیرقابل تحمل است، با درخواست طلاق موافقت می‌کند.

طلاق بابت اعتیاد شدید زوج

یکی از دلایل محکمه‌پسند برای دریافت حکم طلاق از سوی زن، اثبات عسر و حرج است. در ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی، مواردی که از مصادیق عسر و حرج هستند، بیان شده‌اند. در تبصره ۲ این ماده، اعتیاد شوهر به مواد مخدر و مشروبات الکلی از این مصادیق محسوب می‌شود. بنابراین، زن در صورت اعتیاد شدید شوهر به مواد مخدر یا مشروبات الکلی، یا هر ماده دیگری که منجر به زوال عقل شود و به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد کند، می‌تواند شکایت کرده و حکم طلاق بگیرد.

نتیجه گیری در مورد شکایت از همسر

در صورتی که زوجه توسط زوج مورد ضرب و شتم قرار گیرد، امکان شکایت از طریق دادسرا برای وی وجود دارد. زن علاوه بر شکایت از ضرب و شتم همسر، می‌تواند دادخواست طلاق نیز ارائه دهد. امکان طرح شکایت حقوقی و کیفری در این زمینه برای زن وجود دارد. اگر قصد شکایت از همسر خود به دلیل ضرب و شتم دارید، بهترین راهکار استفاده از راهنمایی‌ها و مشاوره‌های وکلای حرفه‌ای و فعال در این زمینه است. یک کارشناس حقوقی می‌تواند در تمام مراحل شکایت، شما را راهنمایی کرده و اطلاعات حقوقی مورد نیاز را به شما منتقل کند. برای طرح این شکایت نیاز به رعایت مجموعه‌ای از قوانین خواهید داشت و بدون استفاده از نظر کارشناسان و مشاوران حقوقی، روند رسیدگی به پرونده شما دشوار خواهد شد. جهت دریافت مشاوره با وکیل خانواده کلیک کنید