تقسیم بندی اموال از نگاه قانون مدنی( بخش سوم)

به نام خدا

اموالی که مالک خاص ندارند:

قانون مدنی در تقسیم بندی از اموال، از این نوع اموال نیز نام برده است که در مواد ۲۳ تا ۲۸ به آن پرداخته است. منظور از این اموال، اموالی هستند که یا اصلا مالک نداشته باشند مانند مباحات، یا مالکیت آن ها متعلق به عموم جامعه باشد مانند مشترکات عمومی و یا مالک خاص داشته اند ولی این مالک مجهول است. بنابر این اموالی که مالک خاص ندارند به سه قسم تقسیم می شوند:

مشترکات  اموال عمومی

این اموال، اموالی هستند که به همه مردم یک جامعه تعلق دارند مانند جاده ها، خیابان ها، باغ های عمومی، کوچه هایی که آخر آن ها مسدود نیست و ....

اموال و مشترکات عمومی دارای دو خصوصیت می باشند:

• تملک خصوصی آنها ممنوع است.
• استفاده انحصاری از آن ها نیز ممنوع است.

مدیریت این اموال عمومی اصولا با شهرداری شهر مربوطه است.

بین مشترکات عمومی و دیگر اموال دولتی فرق وجود دارد و در واقع اموال عمومی برای استفاده عموم مردم است ولی دیگر اموال دولتی برای استفاده عموم نمی باشد. اشخاص حقوقی حقوق عمومی صاحب این اموال دولتی هستند و برای کسب منفعت آن ها راتملک و تصرف می کنند مانند کارخانجات دولتی و شرکت های دولتی و....

در ضمن اموال دولتی مانند اموال خصوصی افراد قابل نقل و انتقال هستند و حق دولت بر آن ها شبیه حق مالکیت افراد نسبت به سایر اموال است.

مباحات

طبق ماده ۲۷ قانون مدنی مباحات اموالی هستند که ملک اشخاص نمی باشند و مردم می توانند آن ها را مطابق قانون تملک کنند و یا از آن ها استفاده کنند. مانند اراضی موات که سابقه آبادی و کشت و زرع نداشته اند.

اموال مجهول المالک

اموال مجهول المالک اموالی هستند که دارای مالک خاص می باشند ولی مالک آن مشخص نیست و در ضمن اعراض مالک از این مال نیز مشخص نمی باشد. در واقع این اموال در عالم ثبوت دارای مالک هستند ولی در عالم اثبات ما نمی دانیم که مالک دارند یا نه. این اموال معمولا در زمان زلزله یا سیل یا جنگ و یا امثال این موارد وجود دارند.

این اموال با اذن حاکم یا ماذون از قبل او به مصارف فقرا می رسد. اشیا پیدا شده( لقطه) و حیوانات گم شده( ضاله ) اموال مجهول المالک هستند.